ពុទ្ធចក្រអាយធី: ប្រវតិ្តសាស្រ្តខែ្មរ

Monday, August 21, 2023

ភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧

នៅពេលដែលឮឈ្មោះ "ជ័យវរ្ម័នទី៧" អ្នកនឹកឃើញដល់អតីតកាលដ៏រុងរឿងមួយរបស់ខ្មែរកាលសម័យអង្គរ។ កូនខ្មែរជាច្រើនស្គាល់ព្រះនាមរបស់ព្រះអង្គ ប៉ុន្

អារ្យធម៌អង្គរ! ប្រវត្តិវិស័យសុខាភិបាលដ៏រុងរឿង

លោក អ៉ឹម សុខរិទ្ធី ជាមួយចម្លាក់តូចៗនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យសម័យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បង្ហាញពីការរែកថ្នាំព្យាបាលជំងឺ។ល។ រូបភាព៖ អ៉ីសា រ៉ហានី

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧សោយទិវង្គតក្នុងអាថ៌កំបាំង

ក្រោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ សោយទិវង្គតទៅ ជម្លោះផ្ទៃក្នុងនៅតែបន្តទៀតធ្វើឱ្យស្ថានភាពនយោបាយកាន់តែដុនដាបទៅ បន្ថែមលើការគំរាមកំហែងរបស់ពួកថៃ ។

មុនសម័យអង្គរ និងក្រោយអង្គរ

ការសិក្សាស្រាវអំពីប្រវតិ្ដសាស្ត្រ គឺជារឿងសំខាន់ និងចាប់បាច់បំផុតសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរយើង ព្រោះប្រទេសកម្ពុជាយើងមានវប្បធម៌ និងអរិយធម៌យ៉ាងចំណាស់បំផុត។ អាណាចក្រខ្មែរ ក៏ជាអាណាចក្រដែលធ្លាប់រុងរឿងដ៏អស្ចារ្យ អាចកសាងនូវខឿនវប្បធម៌

ប្រាសាទទួលបាសាន

#ប្រាសាទទួលបាសាន ស្ថិតនៅភូមិស្យាអំពិល ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម ប្រាសាទទួលបាសាន ជាប្រាសាទស្ថិតក្នុងរចនាបទបាពួន ស.វ.១១ តែត្រូវបានកសាងបន្ថែមឡើងជាបន្តបន្ទាប់ នាស.វ.១៤ និង ១៥ ដោយព្រះរាជាខ្មែរច្រើនជំនាន់ ។ បច្ចុប្បន្ននេះ យើងនៅឃើញមានតួប្រាសាទ និងផ្ដែរមួយជាន់ ព័ន្ធព័ទ្ធដោយបារាយណ៍ទឹកជុំវិញ

មេទ័ពគ្រប់គ្រងក្រុងល្វោ ព្រះកំស្ដេងអញ ឝ្រីលក្ម្សីបតីវម៌្ម

មេទ័ពគ្រប់គ្រងក្រុងល្វោ ព្រះកំស្ដេងអញ ឝ្រីលក្ម្សីបតីវម៌្ម vraḥ kaṃsteṅ añ śrī lakṣmīpatīvarmma ជាមេទ័ពដ៏សំខាន់តែមួយរូបគត់ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ (គ.ស.១០០៦-១០៥០)

ប្រាសាទនគរហ្លួងការចម្លងស្ថាបត្យកម្មអង្គរនៅចុងសម័យអយុធ្យារបស់សៀម និងការបន្លំប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រះចៅប្រាសាទថង(គ្រងរាជ្យ១៦៣០-១៦៥៦) ជាអតីតសេនាបតីធំតាំងតែសម័យព្រះចៅទ្រង់ធម៌ រហូតដល់សម័យព្រះចៅអាទិត្យវង្ស ក្សត្ររាជវង្សទី៣នៃក្រុងអយុធ្យា។ តែដោយហេតុការណ៍វិបត្តិផ្ទៃក្នុងជាច្រើនប្រការក្នុងនគរសៀម

ឧកញ៉ាក្រឡាហោមប៉ាន

រីឯហ្លួងនរោត្តមទ្រង់បានជ្រាបថា ឧកញ៉ាអរជូនស៊ូទទួលអនិច្ចកម្មហើយ ស្តេចប្រារព្ធទៅកាន់នាម៉ឺនសព្វមុខមន្រ្តី អស់លោកសេនាបតី! អញមិននឹកស្មានថា អាចារ្យលាក់អ្នកចេះសិល្ប ដែលលើកខ្លួនជាពោធិកំបោរល្បីឫទ្ធិមានចិត្តថ្លើមធំពាសមេឃ ដោយហ៊ានបំបះបំបោររាស្រ្ដដេញបារាំងចេញពីស្រុក។ មិនតែប៉ុណ្ណឹងទេឥឡូវនេះវាឡើងចាងដល់ទៅលើកគ្នាបាញ់សម្លាប់អរជូនស៊ូតាមទំនើងចិត្ត។ អំពើក្បត់នឹងព្រះរាជបល្លង្កដូច្នេះ យើងចាំបាច់កំចាត់ចោលជាប្រញាប់ បើពុំនោះសោតទេ បណ្ដោយទុកឲ្យយូរបន្ដិចទៅ ច្បាស់ជារាលដាលវាលគុម្ពកាន់តែធំពិបាកបង្រ្កាបមិនខាន។

ព្រះរាជវង្សនិងជីវប្រវត្តិរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧

ព្រះរាជវង្សនិងជីវប្រវត្តិរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ យើងស្គាល់បានមួយភាគធំដោយសារលើសិលាចារិក នៅប្រាសាទជ្រុង ក្នុងរង្វង់នគរធំ សិលាចារិកនៅប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង សិលាចារិកនៅប្រាសាទបាយ័ន នៅប្រាសាទតាព្រហ្ម

ព្រះរាជ្យវង្ស ព្រះបាទបក្សីចាំក្រុង

ពង្សាវតារសម្ដេចវាំងជួន បានត្រឹមតែបញ្ជាក់ថាស្ដេចពញាក្រែក ឬ ព្រហ្មកិល ឬ ព្រះបាទសន្ធពអនុរាជ បានកោះហៅហោរាឲ្យទស្សន៍ ទាយ។ ព្រះអង្គចង់ដឹងថា តើមានអ្នកមានបុណ្យណាមួយអាច នឹងមកដណ្ដើមរាជ្យព្រះអង្គឬទេ? ក្រោយដែលបានគន់គូរ គូសវាសយ៉ាងល្អិត ល្អន់មក ហោរាបានទាយទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រថា «អ្នកមានបុណ្យ

ប្រពៃណីអ្នកស្រុកចេនឡា ភាគ ២

រឿងរ៉ាវទាំងនេះ លោក ជីវ តាក់គង់(1) បាននិពន្ធឡើងក្នុងសម័យរាជសន្តតិវង្ស ងន់(2) គឺនៅស្រុកវ៉េងតា(3) ហើយក្រោយមកលោក ហ្កូវ គង់ បានកែសម្រួលក្នុងរវាងរាជសន្តតិវង្ស ម៉េង(4) ក្នុងស្រុកសេងអាន(5)។ សេចក្ដីអធិប្បាយទាំងស្រុងមានដូចតទៅ ៖

ចេនឡា ឬចាមឡា អ្នកប្រទេសនេះហៅខ្លួនឯងថា «កាន់ផៃចី» តាមកំណត់ខ្លះរបស់ពួកបស្ចិម

ទឹកចិត្តពោធិកំបោរ ភាគ ១

គ្រូពៅ ឬអាចារ្យលាក់ ហៅពោធិកំបោរ ជាព្រះសង្ឃមួយអង្គ មានដើមកំណើតនៅខេត្តរោងដំរី បានក្រោកឡើងប្រយុទ្ធតស៊ូប្រឆាំងពួកអាណានិគមនិយមបារាំង និងបរិវារ រហូតដណ្តើមបានជ័យជំនះដ៏ត្រចះត្រចង់ ដោយគ្រាន់តែរយៈពេលប្រមាណជា ៣ខែប៉ុណ្ណោះ បានវាយរំដោះយកនគរកម្ពុជាធិបតីស្ទើរតែទាំងមូល លើកលែងតែទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង

bf. 1863	1863 – 20 Oct 1948	1887 – 1942; 1945 – 29 Oct 1948
1942 – 1945 (possible during occupation)	20 Oct 1948 – 9 Oct 1970; 17 Apr 1975 – 5 Jan 1976	9 Oct 1970 – 17 Apr 1975
5 Jan 1976 – 7 Jan 1979	7 Jan 1979 – 1 May 1989	1 May 1989 – 24 Jun 1992
24 Jun 1992 – 30 Jun 1993	Re-adopted 30 Jun 1993