«ស្ថាបនិកនគរសៀមលេបសម្បថក្បត់នគរខ្មែរ»

 

«ស្ថាបនិកនគរសៀមលេបសម្បថក្បត់នគរខ្មែរ»

ផខុនហ្វាមឿង គឺជាមេទ័ពកុលសម្ព័ន្ធសៀមដែលមានស្នាដៃនិងស្មោះស្ម័គ្រជាមួយនគរខ្មែរក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧។ ស្ថានភាពនៅពេលនោះតំបន់កុលសម្ព័ន្ធសៀមត្រូវបានគ្រប់គ្រងមើលការខុសត្រូវដោយមេទ័ពខ្មែរដែលមានឈ្មោះថា«ក្លោញលំពង់»។

ដោយមើលឃើញពីស្នាដៃនិងភក្តីភាពរបស់មេទ័ពសៀម«ផខុន ហ្វាមឿង» ចំពោះនគរខ្មែរ ហើយម្យ៉ាងទៀតចង់រឹតបណ្តឹងចំណងមិត្តភាពនិងងាយស្រួលគ្រប់គ្រងកុលសម្ព័ន្ធសៀម។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧បានរៀបអភិសេកបុត្រីរបស់ទ្រង់ព្រះនាម«សិខទេវី»ជាមួយមេទ័ពសៀម«ផខុនហ្វាមឿង»។

បន្ទាប់ពីរៀបអភិសេកហើយព្រះអង្គបានប្រទាននាមថ្មីបែបខ្មែរដល់ផខុនហ្វាមឿងថា «ស្រីឥន្រ្ទបតិន្រ្ទាទិត្យ» រួមជាមួយនិងព្រះខ័នជ័យស្រីដើម្បីអោយមានអំណាចដូចក្សត្រមួយអង្គដែរ, ប៉ុន្តែអោយស្បថថាត្រូវមានភក្តីភាពចំពោះព្រះមហាក្សត្រខ្មែរគ្រប់ព្រះអង្គ។

និយាយដល់ត្រង់នេះខ្ញុំនឹកឃើញសិលាចារឹកនៅប្រាសាទវិមានអាកាសដែលរៀបរាប់អំពី «ព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី១ហៅមន្រ្តីអោយស្បថដើម្បីបង្ហាញអំពីភក្តីភាព»។

ក្រោយពីព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧សោយទីវង្គត «ផខុនហ្វាមឿង» បានគប់គិតជាមួយមិត្តភក្តិរួមសមរភូមិឈ្មោះថា«ផខុនបាងខ្លាងហាវ» ហើយវាយតណ្តើមកាន់កាប់សុខោទ័យពីមេទ័ពខ្មែរ«ខ្លោញលំពង់»។ ក្រោយពីទទួលបានជ័យជំនះ«ផខុនហ្វាមឿង»មិនបានឡើងធ្វើជាស្តេចសៀមទេគឺប្រគល់អោយមិត្តរបស់ខ្លួន«បាងខ្លាងហាវ»ធ្វើជាស្តេចព្រមទាំងបានប្រគល់ព្រះខ័នរាជនិងព្រះនាម«ស្រីឥន្រ្ទបតិន្រ្ទាទិត្យផងដែរដើម្បីបង្កើតរាជធានីសុខោទ័យ។

« សុខោ » = មានក្តីសុខ, «ឧទ័យ»=ការចាប់ផ្តើម។ រាជធានីសុខោទ័យ= ការចាប់កកើតរាជធានីដែលមានក្តីសុខ។

ក្រោយពីអភិសេកមិត្តរបស់ខ្លួនក្លាយជាស្តេចហើយ«ផខុនហ្វាមឿង»បានត្រលប់ទៅតំបន់រ៉ាតដែលជាទីកំណើតខ្លួនហើយក្រោយមក «រាជវង្សណាវណាំថម»ក៏បានបាត់មុខពីប្រវត្តិសាស្រ្តសុខោទ័យ

បណ្តា​សា មាន​ន័យ​យ៉ាង​ណា?

បណ្តាសា

ប្រទេសណា ជនសាសន៍ណា ដែលរុករាន ទន្ទ្រាន ឈ្លានពាន ទឹកដី ទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយប្រព្រឹត្តិអំពើ ឃោរឃៅ ព្រៃផ្សៃ ធ្វើបាប ប្រមាថ មើលងាយប្រជាពលរដ្ឋ «ព្រះនគរកម្ពុជា» សូមឲ្យប្រទេសនោះ ជន នានានោះ ទទួលបាបកម្ម រងទុក្ខទោស ជួបគ្រោះអាសន្ន មហន្តរាយ វិនាសហិនហាយ ឈ្លោះទាស់ទែង ខ្វែងគំនិតគ្នា អាប់ឱនកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ជួបគ្រោះកាចហូរហែ កុំបីអាក់ខាន គ្មានសុខក្សេមក្សាន្ត បានតែក្តៅ ក្រហាយ ពុំសប្បាយក្នុងស្រុកនិងជាតិសាសន៍ខ្លួននោះពុំលែងឡើយ

សូមអស់ទេពនិករ អមរមេឃ ទេវតា ឥន្ទ្រ ព្រហ្ម យម យក្ស ទេព្រក្ស ល្បាក់សា អារក្ស អ្នកតា យាយទេព បង់បទ ខ្មោច ព្រាយ បិសាច អសុរកំណាចក្លោងខ្លាំងផងទាំងពួង ជួយជាសាក្សី កុំបីរំលងផងចុះ!

ចាស់បុរាណយើងបានដំណាលថា ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដ៏អស្ចារ្យគឺ ស្តេចជ័យវរ្ម័នទី៧ បានចាក់ផ្លែដាវចូលក្នុងដី ហើយឧទ្ទិសថា ពួកចោរឈ្លានពានដែលព្រហ៊ើនប្រមាថខ្មែរ នឹងត្រូវរងទុក្ខវេទនា៧ពូជ។ យើងមានជំនឿថា ពេលវេលាមកដល់ ខ្មែរនឹងក្រោកឡើង កម្ទេចពួកចោរឈ្លានពានឱ្យវិនាស។

ปราสาทพระวิหาร ศาสนสถานอันศักดิ์สิทธิ์ที่สุดและเป็นสถานที่ที่พระมหากษัตริย์ไทยมักเสด็จมาตักน้ำในพิธีราชาภิเษก ถูกทำลายด้วยระเบิดที่ทิ้งลงมาจากเครื่องบินทหารไทย นับเป็นการดูหมิ่นบรรพบุรุษและเทพเจ้าอย่างร้ายแรง ประเทศไทยจะค่อยๆ เผชิญกับความพินาศอันเนื่องมาจากคำสาปแช่งนี้

ប្រាសាទព្រះវិហារដែលជាទីសក្ការៈគោរពបូជាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត ហើយក៏ជាទីដែលស្ដេចនៅប្រទេសថៃតែងតែមកយកទឹកនៅពេលដែលពួកគេធ្វើការឡើងគ្រងរាជ្យម្ដងៗ ត្រូវបានបំផ្លាញដោយគ្រាប់ទម្លាក់ពីយន្តហោះរបស់កងទ័ពថៃ វាគឺជាការប្រមាថដ៏ធ្ងន់ធ្ងរចំពោះបុព្វបុរសដូនតានិងព្រះអទិទេពដូច្នេះប្រទេសថៃនឹងជួបតែក្តីវិនាសបន្តិចម្ដងៗដោយសារតែបណ្ដាសា។

พรรคเพื่อไทย ทหารเกณฑ์ WassanaDeepbluesea ปราโมช พานิชลือชาชัย-แซม การเมืองไทย บ้านรักษ์

ម៉ោង៧ព្រឹកនេះ ព្រះធរណីស្រូប បាក់ស្រុតដី កណ្តាលក្រុងបាងកកក ផ្លូវ Samsen ចរាចរណ៍ត្រូវបានផ្អាកចេញចូលបណ្តោះអាសន្ន ..

ព្រឹក​មិញ​នេះ ផ្លូវ​សាម​សែន​ត្រូវ​បិទ​ជិត​ច្រក​ចូល​មន្ទីរពេទ្យ​វ​ជី​រ៉ា ជាប់ប៉ុស្តិ៍ប៉ូលីស នៅ​ផ្លូវ​សំាមសេន ផ្ទៃ​ផ្លូវ​ស្រុតបាក់ដី ។

បច្ចុប្បន្ន​អាជ្ញាធរ​កំពុង​ធ្វើការ​ជួសជុល ខណៈ​ចរាចរណ៍​នៅ​តំបន់​នោះ​នៅ​តែ​បិទ។

ប្រជាជនដែលប្រើប្រាស់ស្ពាន Krung Thon ចូលទៅខាងក្នុងទីក្រុងបាងកក អាចរំពឹងថានឹងមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ខ្លាំង។

មានការសាងសង់ផ្លូវក្រោមដីដែលកំពុងបន្តនៅក្នុងតំបន់។

24-9-25

យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែរ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត បានពន្យល់ពាក្យ “បណ្តាសា” ថា “ពាក្យផ្តន្ទា, ពាក្យ ជេរប្រទេច, ពាក្យសំបូងសង្រូងឱ្យគេវិនាសហិនហោច”។ មានន័យថា បណ្តាសា នឹងអាចកើតឡើងបាន លុះត្រាតែជន- រងគ្រោះត្រូវគេធ្វើបាបឱ្យរស់រងវេទនា ក៏ពុះពោរដោយភ្លើងកំហឹង ទ្រាំទ្រលែងបានក៏ហាមាត់ជេរប្រទេច ឬបន់ស្រន់ឱ្យ អ្នកធ្វើបាបខ្លួននោះវិនាសអន្តរាយ។ មានតែបុថុជ្ជនទេ ដែលមិនអាចទប់ទល់នឹងភ្លើងកំហឹងបាន ប៉ុន្តែ សម្រាប់អង្គអរហន្ត មានព្រះពុទ្ធបរមគ្រូ ជាដើម ដែលប្រកាន់ខ្ជាប់ធម៌ខន្តីនោះ ព្រះអង្គមិនដាក់បណ្តាសាសត្វលោកទេ សូម្បីទេវទត្ត ឬនាងចិញ្ចា តាមព្យាបាទឈ្នានីស ឬចង់ធ្វើគុត ក៏ព្រះបរមគ្រូមិនតបត។ នៅក្នុងធម៌ “ពុទ្ធជយមង្គល” បានតំណាលពីបុគ្គល៨រូប តាម ព្យាបាទព្រះអង្គ គឺមារាធិរាជ១, ចោរអង្គុលីមាល៍១, ដំរីនាឡាគិរី១, នាងចិញ្ចា១, នន្ទោបនន្ទនាគរាជ១, អាឡវកយក្ស១, សច្ចនិគ្រន្ថ១ និងពកាមហាព្រហ្ម១។ អ្នកទាំង៨រូបនេះ និងអ្នកបញ្ជានៅពីក្រោយ ព្យាយាមញុះញង់ អុជអាល និងធ្វើគុត ព្រះពុទ្ធអង្គ ប៉ុន្តែ ព្រះអង្គមិនដាក់បណ្តាសា ជេរប្រទេចអ្វីទេ ដោយគ្រាន់តែតបតដោយសន្តិវិធី មិនឱ្យគេវិនាសអន្តរាយ។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា ឃើញមានតំណាលពីការដាក់បណ្តាសាតាមកំហឹងទល់កំហល់ ដូចជា តាបសឥសី បាន ដាក់បណ្តាសាឱ្យព្រះឥន្ទ្ររួញលិង្គ ដោយសារព្រះឥន្ទ្រ ខិលខូចទៅលួចរួមរ័កជាមួយប្រពន្ធតាឥសី។ រីឯ មតង្គឥសី ក៏បាន ដាក់បណ្តាសាស្វាពាលី ឱ្យត្រូវនឹងកាំសរព្រះរាម ដោយសារតាឥសី ក្រេវក្រោធនឹងពាលី កាត់ក្បាលក្របីទូភី គប់ផ្ទាំងថ្ម ដែលសន្ធប់គុហា យកផ្លូវចេញទៅក្រៅ ហើយក្បាលនិងឈាមក្របី ហូរទៅលិចអាស្រមមតង្គឥសី។ រីឯ រូបសំណាកព្រះ- គោនន្ទិ ក៏មានបារមីអាចដាក់បណ្តាសាបុរសម្នាក់ឱ្យឈរនឹងថ្កល់ដូចដុំថ្ម ដោយសារបុរសនោះចូលព្រះវិហារ មិនថ្វាយបង្គំ រូបសំណាកព្រះគោ ជាជំនិះព្រះឥសូរ។

ជាទូទៅ បណ្តាសា កើតឡើងចេញពីមាត់បុគ្គលជាបុថុជ្ជន សូម្បីក្នុង “បណ្តាំក្រមង៉ុយ” ក៏មានសរសេរពីបណ្តាសា ឬទំនាយ នេះដែរ ដូចល្បះ១ថា “បន្ទន់អាត្មា ខ្លាចមេខ្លាចបា ខ្លាចតាខ្លាចយាយ បម្រើមហាក្សត្រ ប្រយ័ត្នស្តេចទាយ ពាក្យពិតទំនាយ រលាយកេរ្តិ៍ឈ្មោះ។ ពាក្យស្តេចពាក្យគ្រូ មានប្រៃមានជូរ កម្រពីរោះ…” គឺសំដៅដល់ការដាក់បណ្តាសានេះឯង ក្នុងករណី ស្តេចខ្ញាល់ ឬគ្រូខឹងសម្បានឹងសិស្ស។ តាមការកត់សម្គាល់ បណ្តាសាដែលឆុតបំផុត ឬថា “មានទឹកមាត់ប្រៃ” គឺបណ្តាសា ស្តេច ឪពុកម្តាយ គ្រូអាចារ្យ និងប្រជារាស្ត្រទាំងនគរ បើដាក់ទៅលើបុគ្គលណាហើយ បុគ្គលនោះត្រូវតែវិនាសអន្តរាយ។ ជាពិសេស ម្តាយដែលជាអ្នកមានគុណ បានបង្កើតកូនឱ្យស្គាល់ពន្លឺព្រះអាទិត្យ បើកូននោះធ្វើឱ្យម្តាយខឹងសម្បា ឈានដល់ ដាក់បណ្តាសានោះ កូនអកតញ្ញូ ចៀសវិនាសមិនរួចទេ។ ឧទាហរណ៍ កាលពីជំនាន់អាណានិគមបារាំង មានបុរសម្នាក់ឈ្មោះ ខៀវ មិនស្តាប់ដំបូន្មានម្តាយ ក៏រត់ទៅធ្វើចោរ ដោយទុកម្តាយមេម៉ាយឱ្យរស់ស្រេកឃ្លានម្នាក់ឯងក្នុងខ្ទម។ ថ្ងៃមួយ នាយ ខៀវ អើតទៅមើលម្តាយមួយភ្លែត ឮម៉ែត្អូញត្អែរឃ្លាននំអាកោ ធ្វើឱ្យមេចោរនោះខឹងសម្បា ក៏ទៅទិញនំអាកោបាន១ថង់ មកវាយបង្ខំម្តាយឱ្យហូប ដោយនិយាយសម្លុតថា “ម៉ែឯងពូកែឃ្លាននំអាកោ ឥឡូវស៊ីឱ្យអស់១ថង់ហ្នឹងទៅ!” ដូនចាស់ប្រឹង ហូបនំទាំងទឹកភ្នែក បានតែបីបួន ក៏លេបលែងរួច ត្រូវកូនអកតញ្ញូហែកមាត់បញ្ច្រក ទាល់តែដកដង្ហើមស្ទើរមិនរួច។ ម្តាយ អភ័ព្វទប់កំហឹងមិនបាន ក៏ដាក់បណ្តាសាកូនថា “ឱ្យអ្ហែងត្រូវគ្រាប់បារាំង ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ!” នាយខៀវ ឮបណ្តាសា ខឹង ណាស់ ក៏ធាក់ម្តាយ១ជើង រួចចាប់កាំភ្លើងស្ពាយចេញពីផ្ទះ ស្កាត់ទៅរកបក្ខពួកចេញប្លន់ ប៉ុន្តែ ដោយសារទឹកមាត់ប្រៃរបស់ ម្តាយ នាយខៀវ ត្រូវទាហានបារាំងបាញ់ស្លាប់ គ្រាន់តែចេញផុតពីខ្ទមម្តាយ បានប្រហែល៣០០ម៉ែត្រ ដែលរឿងនេះមាន ការនិយាយតៗគ្នារបស់អ្នកស្រុកនៅខេត្តតាកែវ ប៉ែកខាងត្បូង។

ដោយឡែក ប៉ុល ពត ក៏ត្រូវបណ្តាសាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងនគរ ដែលរស់វេទនាក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដែរ គឺកាល នោះ អ្នកណាក៏ជេរខ្សឹបដាក់បណ្តាសាអង្គការដែលមានប៉ុល ពត ជាក្បាលម៉ាស៊ីន ហើយទីបំផុត មេដឹកនាំរបបដ៏ព្រៃផ្សៃ នេះ បានត្រឹមប្រជាពលរដ្ឋកាត់ទោស និងស្លាប់ដោយគ្មានតម្លៃ ចោលឆ្អឹងកណ្តាលព្រៃនៅអន្លង់វែង។ (៉ប៉ុល ពត បានបំផ្លាញព្រះពុទ្ធបដិមា គម្ពីរក្បួនខ្នាត-ច្បាប់ ប្រមាថព្រះស្ឃ វត្តអារាមទូទាំងប្រទេស) ប៉ុល ពត ប្រមាថមនុស្ស ប្រមាថ ព្រះពុទ្ធសាសនា

"ទមិឡ (ត្មិល) អត់សាសនា"

ខ្មែរយើងដៀលអ្នកដែលកោងកាច គ្មានមនុស្សធម៌

ថាជាទមិឡ អត់សាសនា។ តើអ្នកទាំងអស់គ្នាស្គាល់ទេ អ្វីជា ទមិឡ?

ប៉ាវតែម៉ាប៉ាន់ អ្នកឆ្លើយត្រឹម១នាទីក្រោយផុស។

នៅឥណ្ឌា មានតំបន់មួយហៅថា តាមិលណាឌូ

ជនជាតិតាមិលរស់នៅទីនោះ។ ជនជាតិតាមិលនេះ មាឌធំ ខ្មៅ មិនកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធទេ។ តាមិលនេះ គឺទមិឡនេះឯង

ជនជាតិនេះពីបុរាណមក ដេញកាប់សំលាប់ជនជាតិដើមម្ចាស់ស្រុកស្លូតបូត អោយភៀសខ្លួនចេញពីស្រុកកំណើត។ ហើយជនជាតិដែលភៀសខ្លួន រសាត់អណ្តែតរាយប៉ាយ។ល។

អ្នកអានប្រវត្តិខ្មែរសៀវភៅបរទេស ដឹងរឿងនេះច្រើនចំណែកពីឡុតអាមេរិក ដែលបានបើកយន្តហោះ ព២៦ ទម្លាក់គ្រាប់បែកបរមាណូ នៅប្រទេសជប៉ុន អំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ បណ្តាលឱ្យប្រជាជន ជប៉ុន ស្លាប់រាប់សែននាក់នោះ ក៏ត្រូវបណ្តាសាជនជាតិជប៉ុន គឺមុនពេលអស់អាយុសង្ខារ អាកាសយានិកនោះវង្វេងវង្វាន់ ប្រកាច់ប្រកិនទទ្រាក់ទទ្រើត ស្រមៃឃើញខ្មោចដែលស្លាប់ដោយចំហាយវិទ្យុសកម្ម៘

ដូច្នេះយើងឃើញថា បណ្តាសាឪពុកម្តាយ និងប្រជារាស្ត្រ មានប្រសិទ្ធភាពណាស់ ធ្វើឱ្យអ្នកត្រូវបណ្តាសានោះស្លាប់ ទាន់ហន់ ឬមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ វង្វេងវង្វាន់ស៊ីលាមកខ្លួនឯងក៏មានដែរ។ ឃាតករដៃដល់ត្រូវបណ្តាសាល្មមទេ ប៉ុន្តែ អ្នកនៅពីក្រោយ ឬបញ្ជាគេ ទទួលផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរណាស់ បើយោងតាមមាគ៌ាព្រះពុទ្ធសាសនា គឺ “បិទផ្លូវសួគ៌ ផ្លូវនិព្វាន” មានច្រកតែមួយគត់ គឺ “ឋាននរក”។ ឪពុកម្តាយដែលជេរដាក់បណ្តាសាកូនថា “អាព្រះធរណីស្រូប!”, “អាត្រូវគ្រាប់!”, “អារន្ទះបាញ់!”, “អាសំយុង ងងឹត!”, “អាអាយុខ្លី!” ធ្វើឱ្យកូននោះចៀសមិនរួចទេ ជួនកាលក៏ស្លាប់ទាន់ហន់ដូចមេចោរឈ្មោះខៀវ អ៊ីចឹង។

លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ និងជាអគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងតាមរយៈទំព័រហ្វេស ប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក នាថ្ងៃទី ២៦ ខែកញ្ញានេះថា«ដ្បិតថា កម្ពុជាបន្តអត់ធ្មត់ជាអតិបរមាក៏ដោយ តែក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួនឱ្យរួចរាល់ និងស្វាហាប់ទប់ទល់នឹងរដ្ឋពាល(ថៃ)ឈ្លានពានកម្ពុជាដែរ»។

លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានចាត់ទុកថៃជារដ្ឋពាល ព្រោះតែថៃបាននិងកំពុងធ្វើសកម្មភាពច្រឡោងខាមតាមរបៀបចោរនិងរដ្ឋពាល។ ខណៈដែលកម្ពុជា ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវសុចរិតភាពចំពោះច្បាប់អន្តរជាតិ ដូច្នេះកម្ពុជាត្រូវតែបន្តយន្តការច្បាប់អន្តរជាតិ បង្កើនល្បឿនការទូត ជាពិសេសជាមួយ UNSC, ASEAN, EU រួមនឹងស្ថាប័នអន្តរជាតិច្បាប់ ICJ និង ICC។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើកម្ពុជាច្រឡោតតាមថៃ ហើយផ្ទុះសង្គ្រាម នោះកម្ពុជាហាក់ដូចជាចូលក្នុងសេណារីយ៉ូរបស់ថៃហើយថែមទាំងរងគ្រោះបន្ថែមទៀតផងដែរ។

ពាក្យ​ប្រទេចបណ្តាសា​ក្នុងសង្គម​ខ្មែរ​នា​សម័យបុរាណ​

​សញ្ញាណ​នៃ​បុណ្យ បាប ឋានសួគ៌ នរក សម្រាប់​សាសនិក​ខ្មែរ​នា​សម័យ​បុ​រេ​អង្គរ (​ហ្វូ​-​ណន និង​ចេនឡា​) និង​អង្គរ ដែលជា​បទ​ប​ញ្ញាទ​ខាង​មនោ​គម​វិទ្យា​សាសនា បាន​ដើរតួនាទី​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងសង្គម​ខ្មែរ គ្រប់​សម័យកាល​ទាំងអស់​។ ការចាប់អារម្មណ៍​រប​ស់​យើង គឺ​នៅ​ខាងចុង​អត្ថបទ​សិលាចារឹក​បុរាណ​មួយចំនួន​ដែល​យើង​បាន​សិក្សា​ជាមួយ​លោក ក្លូត ហ្ស័​ក និង​អ្នកគ្រូ​ពៅ សាវ​រស កន្លងមក មាន​ចារ​ពាក្យ​ដាក់​បណ្តាសា​នេះ​។ អត្ថន័យ​នៃ​ពាក្យ​ទាំងនេះ បង្ហាញ​ឲ្យ​យើង​ឃើញ​ដល់​វិស័យ​សីលធម៌​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់​របស់​មនុស្ស​ខ្មែរ នា​ជំនាន់​ដើម ក្រៅពីនោះ វា​ក៏​ជា​សក្ខីកម្ម​ដល់​និរន្តរភាព​នៃ​ទំនៀមទម្លាប់​ប្រពៃណី ជំនឿ​សាសនា​របស់​ខ្មែរ​យ៉ាង​ប្រាកដ នៅតាម​សម័យកាល​វិ​វត្ត​នីមួយៗ​នៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​។​

​ ​សូមបញ្ជាក់ថា ពាក្យ​ដាក់​បណ្តាសារ​ទាំងនោះ ជាទូទៅ​ត្រូវបាន​ចារ​នៅ​ផ្នែក​ខាងចុង​នៃ​អត្ថបទ​សិលាចារឹក​។ ក្នុង​អត្ថបទ​ដ៏​ខ្លី​នេះ យើង​គ្រាន់តែ​សូម​លើកយក​អត្ថបទ​សិលាចារឹក​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ប្រពៃណី​ការ​ប្រទេច​បណ្តាសា​ខាងលើនេះ ចំនួន​តែ​៤ មក​ពិភាក្សា​ប៉ុណ្ណោះ​។ នៅទីនេះ សិលាចារឹក​ទាំងនោះ ដែល​យើង​នឹង​ពិនិត្យ​ខ្លឹមសារ ចែកចេញជា​សម័យកាល​ដូចតទៅ​នេះ ៖ ១- សម័យ​អន្តរកាល រវាង​នគរ​ភ្នំ និង ចេនឡា ២- សម័យ​ចេនឡា និង ៣- សម័យអង្គរ​។​

​ ​សូមជម្រាបថា បើ​និយាយ​ដល់​សម័យ​ហ្វូ​-​ណន ឬ​នគរ​ភ្នំ ពីស​.​វ​ទី​១ ដល់​ឆ្នាំ ៦២៤​នៃ​គ​.​ស​. (​កាល​ប្ប​ប្រវត្តិ​ចិន​) យើង​អាច​កត់សម្គាល់ថា យើង​ពុំ​ឃើញ​អត្ថបទ​ជា​លាយលក្ខណ៍អក្សរ​ស្តីពី​ពាក្យ​បណ្តាសា​នេះ​ទេ ទោះបីជា​ពាក្យ​នេះ​មាន​ប្រភព​ចេញពី​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ហើយ​បាន​ហូរ​ចូល​ហ្វូ​-​ណន តាមរយៈ​ការផ្សព្វផ្សាយ​នៃ​លទ្ធិ​សាសនា​ធំៗ​ទាំងពីរ គឺ​ព្រហ្មញ្ញសាសនា និង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ក៏ដោយ​។ ក៏ប៉ុន្តែ បើ​យើង​យោងតាម​សិលាចារឹក ដែលមាន​ការចុះ​កាលបរិច្ឆេទ ក្រោយនេះ​បន្តិច ពោលគឺ សម័យ​អន្តរកាល​រវាង​នគរ​ភ្នំ និង​ចេនឡា យើង​អាច​និយាយ​យ៉ាង​ត្រឹមត្រូវ​ថា ប្រពៃណី​ប្រើពាក្យ​ដាក់​បណ្តាសា ពិតជា​កេរ្តិ៍ដំណែល​វប្បធម៌​មកពី​សម័យ​ហ្វូ​-​ណន ឬ​នគរ​ភ្នំ​យ៉ាង​ប្រាកដ​។​

​ ​ឧទាហរណ៍​ជាក់ស្តែង នៅក្នុង​អត្ថបទ​ភាសា​ខ្មែរ សិលាចារឹក K 44 ដែល​យើង​នឹង​ពិនិត្យ​នៅពេល​បន្តិចទៀត យើង​ដឹងថា សិលាចារឹក​នេះ​ត្រូវបាន​ចារ​ឡើង​នៅ​ឆ្នាំ ៥៩៦ ត្រូវ​និង​ឆ្នាំ ៦៧៤​នៃ​គ​.​ស​. ក្នុង​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​១ ក៏​មែនពិត​។ ក៏ប៉ុន្តែ សំណេរ​ថ្មី​នេះ បាន​និយាយ​ដល់​អំណោយ​បុណ្យ​ពី​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​ពីររូប​នាកាល​ពី​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​រុ​ទ្រ​វរ្ម័ន (​នៅ​ទ្រ​វ​ម៌​) ដែលជា​អធិរាជ​នៃ​ចក្រភព​ហ្វូ​-​ណន រវាង ៥១៤ និង ៥៤៥​នៃ​គ​.​ស​.​។​

១- ពាក្យ​ដាក់​បណ្តាសា​នា​សម័យ​បុ​រេ​អង្គរ​

​ ​ចារ​នៅ​ចុង​ស​.​វ​ទី​៧ សិលាចារឹក K.44 ដែល​ត្រូវបាន​រកឃើញ ដោយ​លោក អា​ដឺ​ម៉ារ ឡឺ​ក្លែ​រ នៅ​ចុង​ស​.​វ​ទី​១៩ នៅក្នុង​គុហា​មួយ​ឈ្មោះថា ព្រះ​គុហា​ហ្លួង នៅ​ខេត្តកំពត​បច្ចុប្បន្ន ដែល​ពី​ដើម​ជា​ខេត្ត​ឧបសម្ព័ន្ធ​របស់​ខេត្តតាកែវ ដែល​នៅ​ទីនោះ​មាន​ទីតាំង​នៃ​ព្រះ​រាជធានី​វ្យា​ធ​បុ​រៈ ឬ​អង្គរបុរី​។​

​ ​ការ​ផ្តា​ម​យក​សំណៅ​នៃ​សិលាចារឹក​នេះ ហើយ​សិក្សា​បកប្រែ​ឡើងវិញ​នៅពេល​ថ្មីៗ​នេះ ដោយ​លោក វង់ សុធា​រ៉ា នៅ​ឆ្នាំ ២០០៣, សិលាចារឹក​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា សម័យមុន​អង្គរ បានបញ្ជាក់​នៅ​ភាគ​ខាងចុង នៃ​ផ្ទាំង​សិលាចារឹក​ថា “​បើ​អ្នកណា​ចាប់យក​នូវ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ជា​អំណោយ​បុណ្យ​ទាំងអស់​របស់​ព្រះ (​ឥសូរ​) ឧ​ត្ប​ន្នេ​ស្វរៈ នោះ​នឹង​ធ្លាក់​ក្នុង​សក​ឈ្មោះ​អន្ធ​តា​មិ​ស្រៈ (​នរក​ងងឹតឈឹង​) ដរាបណា​មាន​ព្រះអាទិត្យ ព្រះ​ច័ន្ទ និង​ដួងតារា​នៅឡើយ​” (Cf. វង់ សុធា​រ៉ា​, ២០០៣ ទំព័រ ១៤៥)​។​

​ ​ក្រោយនេះ​បន្តិច រវាង​ពាក់កណ្តាល​ស​.​វ​ទី​៧ និង​ចុង​ស​.​វ​ទី​៧ យើង​ក៏បាន​រកឃើញ​នូវ​ថ្ម​កិន​ថ្នាំ​មួយ នៅ​ភូមិ​ព្រែក​ទោល ឃុំ​ផ្ទោល ស្រុក​អង្គរបុរី ដែលជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​អ្នកស្រុក​។ លក្ខណៈ​សំខាន់​នៃ​អក្សរ​ចារឹក Ka 24 ដែលជា​អក្សរ​ខ្មែរ ៣​បន្ទាត់ ចារ​នៅ​ផ្នែក​ជើង​ទម្រ​រាង​ប្រ​ល នៅ​កែង មាន​ខ្លឹមសារ​ថា “​ថ្ម (​នេះ​គឺ​) ជា​អំណោយ​របស់​សត​ក្រមា​ឡ្ត​ក្ស ដល់​ព្រះអាទិទេព​ស្រី​វ​ក្រ​តិ​ថ៌ ពួកគេ​ដែល​លួច​របស់​នេះ (​គឺជា​អ្នក​បំផ្លិចបំផ្លាញ​) ព្រះ (​សូម​ឲ្យ​) ពួកគេ​ទៅកាន់​ស្ថាន​នរក (Cf. វង់ សុធា​រ៉ា​, ទំព័រ ៤៦)​។​”

​ ​រីឯ​ផ្នែក​ខាងចុង​នៃ​សិលាចារឹក Ka 11 វិញ ដែល​យើង​បាន​រកឃើញ​មុនគេ​ដែរ នៅ​មិន​ឆ្ងាយ​ប៉ុន្មាន​ពី​ភ្នំ​ស្រង់ ក្នុងភូមិ​គងពិសី ក្នុង​ខេត្តកំពង់ស្ពឺ​បច្ចុប្បន្ន ក៏បាន​និយាយ​ដល់​ការដាក់​ពាក្យ​បណ្តាសា​រដែរ​។ តទៅ​នេះ គឺជា​អត្ថន័យ​របស់​អត្ថបទ​ខាងលើ ៖ “(​បើ​) អ្នកណា​ដែល​ហ៊ាន​រារាំង​នៅទីនេះ អ្នកណា​ដែល​ប្រវ័ញ្ច​យក​របស់របរ​នៅទីនេះ អ្នកណា​ដែល​យក​សម្បត្តិ​នៅទីនេះ​ទៅប្រើ​ប្រាស់ អ្នកណា​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​វិបត្តិ​នៅទីនេះ សូម​ឲ្យ​ពួកគេ​ធ្លាក់​ទៅក្នុង​ស​ប្តា​វិ​សន​រក (៧​ជាន់​ហ៊ុំព័ទ្ធ​ដោយ​សមុទ្រ​) កុំបី​ខាន (Cf. វង់ សុធា​រ៉ា​, ទំព័រ ៦១)​។​”

​ក្រៅពីនេះ យើង​បានឃើញ​នៅមាន​សិលាចារឹក​២ ទៀត នៅ​ចុង​ស​.​វ​ទី និង​ដើម​ស​.​វ​ទី​៧ នៅ​ម្តុំ​វត្ត​ភូ ខេត្ត​ចម្ប៉ា​សាក់ ប្រទេស​លាវ​បច្ចុប្បន្ន​ដែរ ដែល​ទាក់ទិន​ទៅនឹង​បញ្ហា​ដូចគ្នា​។

២- សម័យ​ចេនឡា​ពីស​.​វ​ទី​៨-៩​នៃ​គ​.​ស​.

​ដើម្បី​បង្ហាញ​នូវ​និរន្ត​ភាព​នៃ​ប្រពៃណី​ប្រជាប្រិយ៍​ខាងលើ តទៅ​នេះ នៅ​សម័យ​ចេនឡា​ស​.​វ​ទី​៨-៩​នៃ​គ​.​ស សូម​លើក​ខ្លឹមសារ​នៃ​ផ្នែក​ខាងចុង​នៃ​អត្ថបទ​សិលាចារឹក សរសេរ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ នៅ​ភូមិ​តាត​ថង ឃុំ​តាត​ថង ស្រុក​មឿង ខេត្ត​យ​សោធន ព្រះរាជាណាចក្រ​ថៃ​បច្ចុប្បន្ន ដែលមាន​អត្ថន័យ​ដូចខាងក្រោម​នេះ​។​

“(​សូម​) កុំ​ប្រគល់​អ្នក​គ្មាន​មាយា​ទ​ឲ្យ​មើលថែរក្សា​ព្រះ​ទេវរូប​ទាំងនោះ​” យើង “​សូមកុំ​ដាក់​បណ្តាសារ​ឲ្យ​នរណា​បំផ្លាញ​ព្រះ​ទេវរូប (​ទាំង ៣) នោះ​ដែលជា​វត្ថុ (​របស់ខ្ញុំ​ម្ចាស់​) ឲ្យ​ដល់​ប្រជាជន​។ ចូរ (​អ្នក​បំផ្លាញ​) ឲ្យ​ធ្លាក់ចុះ​នរក​ដរាប​ដល់​ព្រះអាទិត្យ និង​ព្រះ​ច័ន្ទ​រលាយ​”​។​

​សូម​រំ​ឮ​កថា នៅ​ផ្នែក​ទី​១ នៃ​សិលាចារឹក​ខាងលើនេះ ដែល​ត្រូវបាន​ចារ​ឡើង​ក្នុង​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​ឥសាន​វរ្ម័នទី​២ សម័យ​ចេនឡា មាន​តួអក្សរ​សំស្ក្រឹត ២០​បន្ទាត់ រីឯ​ភាគ​ទី​២ ជា​ភាសា​ខ្មែរ​មាន ២៨​បន្ទាត់​។ (Cf. Nantana Tantivess, Ban Tat Thong Inscription, Silpakorn, 45, No 2)​។​

៣- សម័យអង្គរ​

​ ​ក្រោយនេះ​បន្តិច ពោលគឺ នៅ​សម័យអង្គរ សិលាចារឹក​ស្ទឹង​ច្រាប ស្រុក​ម៉ោង​ឫស្សី ខេត្តបាត់ដំបង (K.693) ចារ​ឡើង​ក្នុង​រាជ្យ​របស់​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន គ​.​ស ១០០៣ ក៏មាន​អត្ថន័យ​ដូចតទៅ ទោះបីជា​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ធ្វើ​រឿង​វិវាទ​ដីធ្លី​ក៏ដោយ​។ សូម​រំ​ឮ​ក​ខ្លឹមសារ​នៃ​អត្ថបទ​នេះ​ថា “​បូជា​នេះ​សូម​ឲ្យ​ចុះ​នរក​ទាំង ៣២​ជាន់ ដរាបណា​លោក​នេះ នៅតែមាន​ព្រះ​ច័ន្ទ និង​ព្រះអាទិត្យ​”​។​

​ ​សូមជម្រាបថា ចុះ​ពី​សិលាចារឹក​ក្នុង​រាជ្យ​ព្រះបាទ​ឥសាន​វរ្ម័នទី​២ ដែល​តម្កល់​នៅក្នុង​បរិវេណ​នៃ​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ សិលាចារឹក​មកពី​ស្ទឹង​ច្រាប គឺជា​បង្គោល​សីមា ដែល​គេ​ដោត​នៅលើ​ទ​ទី​ដី​ដែលមាន​វិវាទ ដើម្បី​ជា​ព្រំប្រទល់​។ សូមបញ្ជាក់ថា វត្តមាន​របស់​រូបចម្លាក់​ព្រះ​យមរាជ ដែលមាន​កិត្តិនាម​ថា អ្នកកាត់ក្តី​ដោយ​ភាព​សុ​ក្រិត ជិះ​គោ​អមដោយ​ព្រះធម៌ និង​ព្រះ​ចិត្រ​គុ​ប្ត ព្រមទាំង​ព្រះ​ច័ន្ទ និង​ព្រះអាទិត្យ គឺជា​ភស្តុតាង​បង្ហាញ​អំពី​ជំនឿ​លើ​បុណ្យ​បាប ស្ថានសួគ៌ នរក របស់​ខ្មែរ​នា​សម័យ​ដើម​យ៉ាង​ប្រាកដ​។​

​ ​បន្ថែម​លើ​នេះ ការសិក្សា​វិភាគ​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀតថា សម្រាប់​ខ្មែរ​បុរាណ ដែល​ប្រកបដោយ​សីលធម៌​ខ្ពស់ គេ​រមែងតែ​ជឿថា រាល់​ការបំពាន​នូវ​បទ​ប​ញ្ញាតិ​រមែងតែ​នាំមក​នូវ​បាបកម្ម​គ្រប់​ប្រភេទ មិន​ថា​នៅ​ជាតិ​នេះ ឬ​ជាតិ​ខាងមុខ​នោះទេ​។ ហើយ​ប្រពៃណី​នេះ តាមពិតទៅ​នៅតែមាន​ជីវិត​រស់រាន​រហូតដល់​សព្វថ្ងៃ ពោលគឺ​មិនទាន់​សាបរលាប​ប៉ុន្មាន​នៅឡើយ​ទេ ជាពិសេស​នៅ​តំបន់​ជនបទ​។​

​ ​ជារួម តាមរយៈ​អត្ថបទ​នៃ​សិលាចារឹក​មួយចំនួន​តូច ដែល​យើង​ទើប​ពិ​និត្យនៅ​ខាងលើ យើង​អាច​យល់​យ៉ាង​ជាក់ច្បាស់​អំពី​សញ្ញាណ​បុណ្យ​-​បាប កុសល​-​អកុសល ស្ថានសួគ៌​-​នរក ក្នុងសង្គម​ខ្មែរ​បុរាណ​។ ទាំងនោះ​ក៏​អាច​បង្ហាញ​អំពី​កម្រិត​ខ្ពស់​នៃ​សីលធម៌​របស់​ខ្មែរ​ផងដែរ ដែលជា​ន​និច្ចកាល​ស្ថិតនៅក្រោម​ឥទ្ធិពល​នៃ​មនោ​គម​វិទ្យា​សាសនា​៕

សិលាចារឹក Ka 24 និង Ka 11 ដែលមាន​ពាក្យ​បណ្តាសា (​ម​.​ត ២០១០)