ពុទ្ធចក្រអាយធី: ទស្សនៈអប់រំសីលធម៌របស់ ក្រមង៉ុយ

Wednesday, March 19, 2014

ទស្សនៈអប់រំសីលធម៌របស់ ក្រមង៉ុយ

ទស្សនៈអប់រំសីលធម៌របស់ ក្រមង៉ុយ
ប្រសូត នៅឆ្នាំ១៨៦៥ ត្រូវនឹងពុទ្ធសករាជ ២៤០៨ នៅភូមិព្រៃអណ្ដូងស្វាយ ឃុំកំបូល ស្រុកអង្គស្នួល ខេត្តកណ្ដាល ប្រទេសកម្ពុជា។ ហើយលោកមានឈ្មោះពីកំណើតគឺ អ៊ុក អ៊ូ ហៅង៉ុយ ។ អ្នកភិរម្យភាសាអ៊ូហៅង៉ុយ (ក្រមង៉ុយ) គឺជាគោរមងារមួយដែលព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទ ស៊ីសុវត្ថិ ប្រទានឲ្យ។

អ្នកភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅង៉ុយ មិនបានសរសេរកំណាព្យដែលលោកស្មូតច្រៀងនោះដោយខ្លួនឯងទេ ហេតុនេះហើយទើបពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យអញ្ជើញលោកមកច្រៀងយឺតៗ ហើយកត់ត្រាទុក ។ ស្នាដៃរបស់ក្រមង៉ុយ ដែលគេរកឃើញរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ រួមមាន:

១- ច្បាប់ល្បើកថ្មី (ជាបទកាកគតិ-ឆ្នាំ១៩២២)

២- ច្បាប់កេរកាលថ្មី (ជាបទព្រហ្មគីតិ-ឆ្នាំ១៩២២))

៣- សេចក្ដីរំលឹកដាស់តឿន (ជាបទពាក្យ៧-ឆ្នាំ១៩៣១)

៤- ពាក្យកាព្យប្រដៅជនប្រុសស្រី (ជាបទពាក្យ៧- មិនដឹងកាលបរិច្ឆេទ, អាចក្នុងឆ្នាំ១៩៣៥ ព្រោះជាស្នាដៃទី៥)

៥- បណ្ដាំក្រមង៉ុយ (ជាបទព្រហ្មគីតិ- ក្នុងរវាងឆ្នាំ១៩៣៥)

នៅមានដៃផ្សេងទៀតរបស់ក្រមង៉ុយ ដែលគេរកមិនឃើញឯកសារសរសេរ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវមុនៗបានចាត់ទុកថាជាស្នាដៃរបស់លោកដែរ គឺចម្រៀងស្ដីអំពី : ការប្រែប្រួលនៃស្រុកទេស, កតញ្ញូកតវេទី, ត្រៃលក្ខណ៍, ចំរៀងស្រី- ប្រុស (៤២)។

យើងដឹងហើយថា ស្នាដៃរបស់លោកក្រមង៉ុយ សុទ្ធសឹងនិពន្ធឡើងជាពាក្យកាព្យតែប៉ុណ្ណោះ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាទ្រឹស្ដីខ្លីៗដែលបានដកស្រង់ចេញកំណាព្យអប់រំរបស់លោកៈ

ហើយយើងសូមធ្វើការបកស្រាយដូចខាងក្រោម៖

២.៣.៧.១ ច្បាប់ល្បើកថ្មី

ដ្បិតមនុស្សឥឡូវ យកខុសជាត្រូវ យកឆ្កួតធ្វើជា

អំពើអាក្រក់ ឡិកឡក់លីលា ព្រហើនពានពារ

អាងមាសអាងប្រាក់។

អាងព្រើលអាងប្រាជ្ញ អាងកោងអាងកាច អាងកាប់អាងចាក់

អាងជើងអាងដៃ អាងវាយអាងធាក់ អាងគុកច្រវាក់

អាងម៉ាស៊ីនកាត់ក។

អាងសុទ្ធតែខុស កូនអើយចាំចុះ អាងនោះមិនល្អ

អ្នកគិតឲ្យល្អិត ដ្បិតស្រុកលោកក្រ ប្រមាណតំណ

តទៀតទៅមុខ។

សាសនានៅឆ្ងាយ លែងបានសប្បាយ មានតែកើតទុក្ខ

កើតទាន់លោកីយ៍ លឺតែទំនុក ដំណែលអាពុក

ចូរចាំគ្រប់គ្នា។

អ្នកជឿពាក្យចាស់ ជឿចាំឲ្យណាស់ កុំធ្វើបំពារ

អ្នកហ៊ានស្បែកដាច អ្នកខ្លាចស្បែកជា មនុស្សចោរប៉ោបៀ

កុំយកខ្លួនបៀត។

ឃើញរិកគេល្អ ទោះបីមានក្រ យកគេជាញាតិ

គួររាប់អ្នកក្រៅ ផៅអ្នកឯទៀត រាប់រើសមារយាទ

សុចរិតត្រឹមត្រូវ។

រៀនបទរៀនបាទ កុំកោងហួសខ្នាត កុំភ្លាត់ខុសផ្លូវ

កុំភ្លើនភ្លេចម៉ែ កុំប្រែហួសឪ ឃើញចាស់សក់ស្កូវ

កុំសូវមើលងាយ (៤៣)។

ការអាងទៅលើមាសប្រាក់ បុណ្យសក្តិ ទ្រព្យសម្បត្តិ ធ្វើបាបអ្នកក្រទន់ខ្សោយ អាងឃ្នីគ្នាច្រើនធ្វើបាបគ្នាតិច អាងកាប់អាងចាក់ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ អាងខ្លួនជាអ្នកចេះអ្នកប្រាជ្ញធ្វើបាបអ្នកល្ងង់ អាងខ្លួនជាអ្នកច្បាប់ចាប់គ្នាដាក់គុត ចាប់ប្រហារជីវិត អំពើព្រៃផ្សៃឃោរឃៅ អំពើអាងទាំងនេះ លោកយល់ថាជាអំពើពុំល្អឡើយ ជាអំពើដែលសាងកិត្តិយស

អាក្រក់សម្រាប់ពេលអនាគត និងធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិរឹងរឹតកាន់តែអាប់អោននិងក្រលំបាក។

នៅពេលដែលមនុស្សលែងជឿបុណ្យបាប លែងមានសាសនា ឃ្លាតចាកឆ្ងាយពីសាសនានោះ មនុស្សនឹងកាន់តែជួបនូវទុក្ខវេទនាកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ព្រោះមនុស្សនឹងកាន់តែភ្លើតភ្លើនជាមួយនឹងសម្ភារៈ នឹងផ្លូវកាយ លែងគិតពីផ្លូវចិត្តទៀតហើយ ហើយចិត្តរបស់គេមានតែលោភៈ ទោសៈ និងមោហៈ នៅជាប់ជាមួយ។

ពាក្យចាស់”អ្នកហ៊ានស្បែកដាច អ្នកខ្លាចស្បែកជា” អ្នកដែលហ៊ានប្រព្រឹត្តនូវអំពើកាប់ចាក់គ្នា គ្មានលទ្ធផលអ្វីក្រៅតែអំពី មានរបួសស្នាម ហូរឈាមនិងឈឺចាប់នោះទេ ឯអ្នកខ្លាចមិនប្រព្រឹត្តវិញតែងមានសេចក្ដីសុខ “អ្នកដែលប្រព្រឹត្តអ្វី នឹងទទួលផលនោះ” ។ មនុស្សអាក្រក់ ចូលចិត្តលួច ឆក់ ប្លន់ លេងល្បែងស៊ីសង យើងមិនត្រូវយកខ្លួនបៀត ឬរាប់អានមនុស្សទាំងនេះទេ ព្រោះនឹងនាំឲ្យអន្តរាយដល់ខ្លួននៅថ្ងៃណាមួយមិនខាន ជាងនេះទៅទៀតបាត់បង់ទាំងកេរ្តិ៍ដោយសារតែការរាប់អាននេះ។ផ្ទុយទៅវិញ មុននឹងរាប់អាននរណាម្នាក់ត្រូវសម្លឹងមើល ឬកពារ កិរិយាមារយាទ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ចាំយកខ្លួនបៀត ដោយមិនគិតពីទ្រព្យសម្បត្តិមានឬក្រនោះទេ គឺត្រូវរាប់គេជាញាតិ។

ចំពោះខ្លួនយើងក៏ដូច្នេះដែរ គឺត្រូវរៀននូវច្បាប់ក្បួន រៀននូវអ្វីដែលមានសីលធម៌ រៀបចំឥរិយាបទរបស់ខ្លួនឲ្យបានសមរម្យ ត្រូចេះគោរពដឹងគុណឪពុកម្ដាយ និង ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ និងអ្នកមានគុណទាំងឡាយ ។

២.៣.៧. ២ ច្បាប់កេរកាលថ្មី

គួរស្ដាយកេរ្ដិ៍ម៉ែឪ កិរិយាត្រូវឲ្យខំត្រាប់

កិរិយាណាខុសច្បាប់ គួរក្រឡប់ក្រឡាស់ចោល។

ម្ដាយអាពុកនិងកូន បីដូចខ្លួននិងស្រមោល ឃើញខុសកុំដេញដោល កុំថ្កោលទោសអ្នកមានគុណ។

ល្ងង់ខ្លៅត្រូវតែសួរ ពាក្យឲ្យគួរកុំឲ្យស៊ុន

យកពាក្យផ្អែមជាមុន ទន់លំទោនឱនប្រតិបត្ដិ។

ទោះឪម៉ែស្លូតកាច គួរតែខ្លាចដូចមហាក្សត្រ

ម្ដាយជេរពីរបីមាត់ គួរតែស្ងាត់ស្ងៀមឲ្យឈឹង។

ប្រដៅត្រូវតែស្ដាប់ យកតំរាប់កុំទទឹង

ម្នោះម្នះចចេសរឹង នឹងហើយហៅកូនសេសកម្ម (៤៤)។

ឪពុកម្ដាយ ជាអ្នកមានគុណធំមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន តែក៏មានកិរិយា ឬ អំពើឆ្គាំឆ្គងមួយចំនួនដែរ ដូច្នេះលោកក្រមង៉ុយ ចង់អោយបុត្រធីតាទាំងឡាយអនុវត្តតាមតែគម្រូណាដែលល្អៗ ហើយបោះបង់ចោលនូវគម្រូ ឬអំពើណាអាក្រក់ៗខុសច្បាប់ក្បួន។

ឪពុកម្ដាយនិងកូន បីដូចខ្លួននិងស្រមោល គឺជាសាច់ ជាឈាមដែលមិនអាចកាត់ផ្ដាច់ចេញពីគ្នាបានឡើយ កូនៗមានជីវិតរស់រានបានអាស្រ័យការមើលថែទាំយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់បំផុតពីឪពុកម្ដាយ ដូច្នេះកូនៗមិនត្រូវភ្លេចគុណរបស់លោកឡើយ ហើយបើទោះបីជាលោកធ្វើខុសឆ្គងយ៉ាងណា ក៏គួរកុំដេញដោល និងកុំថ្កោលទោសលោកដែលជាអ្នកមានគុណ។

មួយវិញទៀតបើសិនជាយើងជាកូន មិនបានដឹងមិនបានឮ ឬមិនយល់ គឺត្រូវសួរ ដើម្បីជៀសវាងធ្វើកិច្ចការមិនបានត្រឹមត្រូវ ហើយសួរដោយការគោរព និងប្រើពាក្យផ្អែមល្ហែមសមរម្យ គឺមិនត្រូវប្រើពាក្យទ្រគោះបោះបោកនោះទេ ។

ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ បើទោះបីជាឃើញថា ឪពុកម្ដាយ មានចរឹតស្លូនបូត ឬកោងកាចយ៉ាងណាក៏មិនត្រូវធ្វេសប្រហែសក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិដែរ គឺត្រូវគោរពកោតក្លាចលោកទាំងពីរដូចជាព្រះមហាក្សត្រគ្រប់គ្រងផែនដី យ៉ាងនោះដែរ ហើយបើលោកស្ដីបន្ទោសបន្តិចបន្តួចយើងដែលជាបុត្រធីតាល្អ គួរពុំតមាត់ជជែកយកឈ្នះចាញ់ជាមួយលោកវិញដែរ គឺត្រូវនៅអោយស្ងៀមស្ងាត់ ។

បើមាតាបិតាប្រៀនប្រដៅត្រូវត្រងត្រាប់ស្ដាប់ដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងមិនត្រូវចចេសរឹងរូស ប្រកែកតវានោះទេ បើពុំដូច្នោះទេ គឺនឹងក្លាយជាកូនអកត្តញ្ញូហើយ ។

សរុបមកស្នាដៃរបស់កវីក្រម ង៉ុយ បានរួមចំណែកយ៉ាងច្រើនក្នុងការអប់រំឲ្យមនុស្ស កសាងសមត្ថភាពដោយផុសចេញពីការអប់រំផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ និងវាចា ដោយផ្សារភ្ជាប់ជាមួយសុជីវធម៌ប្រចាំថ្ងៃផង និង សីលធម៌នៅក្នុងសង្គមចាប់តាំងពីខ្លួនឯង និងគ្រួសារផង ។

(៤២) វីគីភីឌា, ក្រមង៉ុយ, (២៩ កញ្ញា ២០១២), http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=ក្រមង៉ុយ&oldid=119204