ពុទ្ធចក្រអាយធី: សារណា២ជំពូកទី ៥

ជំពូកទី ៥

សេចក្តីសនិដ្ឋាន និងអនុសាសន៍

៥.១. សេចក្តីសនិដ្ឋាន

ក្រោយពីបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ ទៅលើប្រធានបទស្តីអំពីតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់អាចារ្យតាម បែបប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ រួចមកយើងអាចបង្ហាញឲ្យឃើញថា ប្រធានបទខាងលើនេះ លោកអាចារ្យពិតជាអ្នកអប់រំទូន្មានដល់គេ ឲ្យគោរពប្រតិបត្តិតាម ព្រោះអាចារ្យលោកមានសមត្ថភាព ហើយមានលក្ខណៈសម្បត្តិល្អ ទាំងវិជ្ជាសម្បត្តិ និងចរិយាសម្បត្តិ បានត្រឹមត្រូវ ។

ដូច្នេះ យើងគិតថា ប្រធានបទនេះ ពិតជាមានសារៈប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ សំរាប់ប្រជាបរិស័ទ ជាច្រើននៅក្នុងសង្គមខ្មែរទាំងមូល ព្រោះរាល់ខ្លឹមសារនៃអត្ថបទ បានចង្អុលបង្ហាញច្បាស់លាស់ណាស់ ពីភារកិច្ច និងតួនាទីរបស់អាចារ្យនូវក្នុងពិធីកម្មនីមួយៗ និងវិធានកិច្ចតាមបែបបវេណីខ្មែរ។ ក្នុងនោះបានបញ្ជាក់នូវចំណុចលម្អិតជាច្រើនទៀត ស្តីអំពីពិធីកម្មនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា និងពិធីកម្មនៅក្នងប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរដូចជា៖

បុណ្យពិសាខបូជា មាឃបូជា កឋិនទាន ចូលវស្សា ចេញវស្សា បុណ្យបួសជាដើម នេះជា បុណ្យខាងព្រះពុទ្ធសាសនា ឯបុណ្យចូលឆ្នាំ ភ្ជុំបិណ្ឌ ឬ វិធីមង្គលផ្សេងៗដូចជាមង្គលការ មង្គលឡើងផ្ទះ ចូលម្លប់ជាដើម ជាពិធីកម្មបែបប្រពៃណីជាតិ ។

យើងសង្កេតឃើញថា នៅក្នុងពិធីកម្មនីមួយៗ ប្រជាជនខ្មែរយកមកប្រតិបត្តិជាប្រចាំនៅក្នុងជីវភាពរស់នៅក្នុងសង្គមរបស់ខ្លួន។ ក្នុងពេលដែលប្រារព្ធពិធីកម្មទាំងអស់នោះ គេត្រូវការចាំបាច់នូវលោកអាចារ្យដើម្បីជួយចាត់ចែងកម្មពិធី (ជាពិធីការ) ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួនខ្នាត។ លោកអាចារ្យមានភារកិច្ចដ៏សំខាន់គ្រប់គ្រងពិធីកម្មហ្នឹង ហើយទើបនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ មានអាចារ្យសំរាប់ជួយបំពេញតម្រូវ ការទាំងនោះជាពិសេសតាមវត្ត ប៉ុន្តែទោះបីជាលោកអាចារ្យសំដៅទៅលើមនុស្សជាអ្នកចេះដឹង អ្នកប្រព្រឹត្តល្អ អ្នកត្រឹមត្រូវ អ្នកហាត់ពត់មារយាទ ជាអ្នកបង្ហាត់បង្រៀនក៏ដោយ ក៏អាចារ្យមួយចំនួនមិនទាន់ មានលក្ខណៈសម្បតិ្តសមរម្យនៅឡើយ។ ហើយចំណែកភារកិច្ច និងតួនាទីមិនទាន់បំពេញបានត្រឹមត្រូវតាមប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរសព្វគ្រប់ទៅតាមពិធីកម្មនីមួយៗនៅឡើយទេ។ ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យលោកអាចារ្យបានបំពេញភារកិច្ច និងតួនាទីឲ្យបានល្អត្រឹមត្រូវតាមបែបប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរឲ្យបានរីកចំរើន ហើយអនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ផ្សាភ្ជាប់ជាមួយក្រមសីលធម៌របស់ខ្លួន ដើម្បីលើកកម្ពស់វប្បធម៌ អារ្យធម៌ ក្នុងសង្គមខ្មែរឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ។

អត្ថន័យរបស់ប្រធានបទនេះ ជាប្រទីបឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញអំពីទិសដៅពិតប្រាកដ ដើម្បីឲ្យ លោកអាចារ្យបានយល់បញ្ញតិ្តនៃអាចារ្យ ភារកិច្ចរបស់អាចារ្យ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្ន និងអំពីការប្រតិបត្តិរបស់ខ្លួនឲ្យចំក្បួនខ្នាត ជាពិសេសចង់ឲ្យអាចារ្យបានយល់នូវបញ្ញតិ្តនៃអាចារ្យដើម្បីបានយល់ បានស្គាល់ បានដឹងនូវតួនាទីរបស់ខ្លួន ក្នុងការកែប្រែនូវរាល់ចំណុចខ្វះខាត និងខុសឆ្គងមួយចំនួន ដែលអាចារ្យមួយចំនួនប្រព្រឹត្តកន្លងមក ព្រមទាំងរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍បុគ្គល

ផ្ទាល់ខ្លួន ក៏ដូចសង្គមជាតិទាំងមូល ។

យើងមានសេចក្តីសង្ឃឹមជឿជាក់ថា រាល់ខ្លឹមសារដែលបានដកស្រង់យកមកសរសេររៀប

រៀង ក្រោមប្រធានបទខាងលើនេះ និងបានជួយជម្រុញស្មារតី លោកអាចារ្យគ្រប់រូបដែលមានឆន្ទៈគោរពស្រឡាញ់វិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ឲ្យមានគុណធម៌ឧត្តម វិសេសវិសាល មានកិត្តិយស កិត្តិសព្ទ មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ល្អជាទីគោរពកោតសរសើរ និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្លូរ អ្នកផងទាំងឡាយទុកជាគំរូល្អក្នុងសង្គមខ្មែរ ។

សារណានេះ បានចូលរួមចំណែកក្នុងការលើកស្ទួយ វិស័យវប្បធម៌ ប្រពៃណីដ៏រុងរឿងរបស់យើងឲ្យស្ថិតស្ថេរជាអមតៈ ជាពិសេសបានរួមចំណែកជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីទប់ស្កាត់នូវវិបត្តិអាចារ្យ និងពង្រឹងពង្រីកនូវឥទ្ធិពលព្រះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនារបស់រដ្ឋ អោយបានរីកចម្រើនថ្កុំថ្កើនតរៀងទៅ ។

៥.២. អនុសាសន៍

ដើម្បីអោយលោកអាចារ្យគ្រប់រូប បានអនុវត្តតាមតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់ខ្លួនអោយស្រមតាមប្រពៃណី និងទំនៀមទំលាប់ខ្មែរនោះ យើងខ្ញុំសូមចូលរួមផ្តល់នូវអនុសាសន៍ដូចតទៅ ៖

-លោកអាចារ្យមិនត្រូវមានទស្សនៈស្លាប់ក្រឡានោះឡើយ គឺត្រូវតែមានគោលគំនិតឈ្លាសវៃ ហើយចេះច្នៃប្រឌិតអ្វីៗដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងមុខជំនាញរបស់ខ្លួនឲ្យបានរស់រវើក ហើយធ្វើដំណើរតាមកន្លងព្រះពុទ្ធសាសនា និងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរយើង ។

-លោកអាចារ្យត្រូវមានស្មារតីខ្ពស់ហ៊ានឈរលើសច្ចៈធម៌ ដើម្បីការពាររារាំងនូវការហូរចូលនូវវប្បធម៌ប្រពៃណីបរទេស ដូចជាកាត់នំ បុណ្យសង្សារ ជាដើម ។

-លោកអាចារ្យពុំត្រូវមានគំនិតកាត់បន្ថយនូវក្បួនខ្នាតតាមបែបប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ក្នុងពិធីកម្មនីមួយៗនោះទេ ពោលគឺលោកអាចារ្យត្រូវចូលរួមអភិរក្សក្បួនខ្នាតរបស់បុព្វបុរសខ្មែរ ។

-លោកអាចារ្យពុំត្រូវមានគំនិតទុទិដ្ឋិនិយម មានការរើសអើងនូវតួនាទីពីអាចារ្យខ្មោច និងអាចារ្យការទេ ត្រូវយល់ពីពាក្យទូន្មានរបស់ព្រះពុទ្ធថា សម័យណាមានបុណ្យកុសល និងសេចក្តីល្អក្នុងសន្តានចិត្ត សម័យនោះមានមង្គលល្អ នក្ខត្តឬក្សល្អហើយ ។

-លោកអាចារ្យត្រូវប្រកាន់ភា្ជប់នូវក្រមសីលធម៌របស់ខ្លួនជានិច្ច ។

-គួរកុំប្រកាន់ទិដ្ឋិ អស្មិមានៈ អ្វីដែលមានច្បាស់មិនគួរដឹកនាំទាំងងងឹតងងល់ទេ, ត្រូវហ៊ាន សាកសួរ រៀនសូត្របន្ថែមទៀតពីពួកបណ្ឌិតទាំងឡាយ ។

-ក្នុងពិធីធំដូចជាបុណ្យភ្ជុំ ចូលឆ្នាំជាដើម មិនគួររៀបចំផ្តិល ឬកន្លែងសំរាប់ឲ្យគេចូលបច្ច័យច្រើនពេកទេ នាំឲ្យគេវាយតម្លៃថា លោកអាចារ្យសំឡឹងឃើញតែលុយ នាំឲ្យរួញសទ្ធា ។

សូមអោយលោកអាចារ្យ គប្បីជាអ្នកថ្វាយខ្លួនកាន់សីលឲ្យបានត្រឹមត្រូវយ៉ាងហោចណាស់ ក៏ត្រឹមសីល ៥ ដែរ ។

-លោកអាចារ្យទាំងអស់ត្រូវរក្សាគុណតម្លៃអាចារ្យ កុំឲ្យយកតួនាទីអាចារ្យមកកាត់ថ្លៃប៉ុណ្ណេះប៉ុណ្ណោះ ទើបព្រមធ្វើអាចារ្យ ។

-សូមក្រសួងធម្មការ និងសាសនាគួរតែមានកម្មវិធីបង្រៀនផ្សព្វផ្សាយនូវភារកិច្ច និងតួនាទីរបស់អាចារ្យឲ្យបានទូលំទូលាយ តាំងពីថ្នាក់ក្រសួងមន្ទីរការិយាល័យ និងតាមវត្តនីមួយៗឲ្យយល់ពីពិធីកម្មនីមួយៗនៅក្នុងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវច្បាស់លាស់ ។

-សូមប្រជាបរិស័ទខ្មែរគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទាំងអស់ មានចិត្តសាមគ្គីគ្នាជាធ្លុងមួយ ដើម្បីថែរក្សាព្រះពុទ្ធសាសនា និងមត៌កវប្បធម៌ប្រពៃណីដូនតារបស់យើងទាំងអស់គ្នា ឲ្យបានរីកចម្រើនថ្កុំថ្កើង រុងរឿង ស្ថិតស្ថេរ រឹងមាំជានិរន្តរ៍តទៅ ។