ព្រះអង្គពិចារណានូវមហាវិលោកនៈទាំងប្រាំងគឺៈ
១-កាល
២-ប្រទេស
៣-ទ្វីប
៤-ត្រកូល
៥-មាតា
ព្រះពុទ្ធសាសនាមានប្រភពនៅប្រទេសឥណ្ឌា ដែលបង្កើតឡើងដោយព្រះអង្គម្ចាស់មួយ ព្រះអង្គ ទ្រង់ព្រះនាម សិទ្ធត្ថៈ ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ សិទ្ធត្ថៈ ជាព្រះរាជាបុត្ររបស់ព្រះបាទ សិរីសុទ្ធោទនៈ ព្រះមហាក្សត្រនៃនគរកបិល ព័ស្ពុ និងព្រះនាង សិរីមហាមាយាទេវី ទ្រង់បដិសន្ធិនៅក្នុងសក្យត្រកូលនាថ្ងៃ ព្រហស្បត្តិ៍ ពេញបូរមី ខែ អាសាធ ឆ្នាំ រកា ហើយទ្រង់ប្រសូត្រនៅថ្ងៃ សុក្រ ពេញបូរមី ខែ វិសាខ ឆ្នាំ ច មុន ពុទ្ធសករាជ ៨០ ឆ្នាំ នាព្វណ្ហសម័យ ក្នុងលុម្ពិនីវនុយ្យាន ចន្លោះនគរទាំងពីរ គឺនគរកបិលព័ស្ពុ និងនគរទេវទហៈ។
ទ្រង់បានរាជាភិសេកជាមួយនឹងខត្តិយកញ្ញាព្រះនាមពិម្ពាយសោធរាជាអគ្គមហេសីក្នុងឆ្នាំឆ្លូវនិងមានព្រះរាជឳរសមួយព្រះអង្គព្រះនាមរាហុល។ដោយសេចក្តីនឿយណាយ នឹងរាជសម្បត្តិ និងកាមគុណ ព្រះអង្គម្ចាស់ សិទ្ធត្ថៈ បានលះបង់របស់ទាំងអស់នោះ ហើយយាង សាងព្រះផ្នូសក្នុងវេលាមជ្ឈិមយាម (កណ្តាលអាធ្រាត្រ) នាថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ពេញបូរមី ខែអាសាធ ឆ្នាំថោះ ក្នុងព្រះជន្ម ២៩ ព្រះវស្សា។ក្រោយពីសាងអភិនេស្រ្កមបន្ទុំនេក្ខម្មកិច្ច និងប្រព្រឹត្តទុក្ករកម្មអស់ ៦ព្រះវស្សាមកនោះ ទ្រង់បាន សម្រេចពោធិញាណ(បានត្រាស់ដឹង) នៅថ្ងៃពុធ ពេញបូរមី ខែវិសាខ ឆ្នាំ រកា ក្នុងព្រះជន្ម ៣៥ ព្រះវស្សា នាព្រៃឥសីបតនមិគទាយវ័ន មុនពុទ្ធសករាជ ៤៥ ឆ្នាំ។បន្ទាប់ពីបានត្រាស់ដឹងមក ទ្រង់បំពេញបេសកម្ម (ពុទ្ធកិច្ច) ទាំង ៥ អស់៤៥ ឆ្នាំព្រះវស្សា ឥតដាក់ ធុរៈ គឺៈ
១-បុព្វណ្ហសម័យ វេលាព្រឹក ទ្រង់ត្រាច់ចរយាងបិណ្ឌបាត
២-សាយណ្ហសម័យ វេលាថ្ងៃរសៀល ទ្រង់ប្រទានធម៌ទេសនាដល់សាធារណជន
៣-បទោសសម័យ វេលាព្រលប់ ទ្រង់ប្រទានឳវាទចំពោះភិក្ខុសង្ឃ
៤-អឌ្ឈរត្តសម័យ វេលាកណ្តាលអាធ្រាត្រ ទ្រង់ដោះប្រស្នានៃពពួកទេវតា
៥-បច្ចូសសម័យ វេលាទៀបភ្លឺ ប្រមើលមើលនូវនិស្ស័យសត្វ។
-បុណ្យវិសាខបូជា ដែលគេតែងតែប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃពេញបូរមីខែពិសាខនោះ គឺរំលឹកដល់ ថ្ងៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ព្រះសូត្រ ត្រាស់ដឹង និងទ្រង់ចូលបរិនិពា្វន។
-បុណ្យមាឃបូជា ដែលតែងតែប្រព្រឹត្តធ្វើនៅថ្ងៃពេញបូរមី ខែមាឃ គឺដើម្បីរំលឹកដល់ថ្ងៃ ចតុរង្គសន្និបាតដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់សម្តែងឳវាទប្បាតិមោក្ខដល់ព្រះអរហន្ត ១២៥០អង្គ ទាំងទ្រង់ដាក់អាយុសង្ខារផង។
No comments:
Post a Comment