ពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ
មហាវិទ្យាល័យទស្សនវិជ្ជា និងសាសនា
ប្រធានបទ
តួនាទី និងភារកិច្ចរបស់អាចារ្យក្នុងពិធីកម្ម តាមបែបប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ
ដឹកនាំដោយ សាស្រ្តាចារ្យ រឿង យ៉ុន
រៀបរៀងដោយ
១-សមណនិស្សិត ហ៊ឹម ប៊ុនធឿន ២-សមណនិស្សិត រឿម រឿប
៣-សមណនិស្សិត កង ស៊ីនួន ៤-សមណនិស្សិត លីម ចន្ទថាល់
៥-សមណនិស្សិត ហួន សំណាង ៦-និស្សិត តេង ភា
សារណាបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ជំនាន់ទី៨
|
ការពារនៅថ្ងៃទី ១០ ខែមីនាជំពូកទី១
សេចក្តីផើ្តម
១.១.លំនាំនៃការស្រាវជ្រាវ
ឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្ត ក៏ដូចជាអក្សរសាស្រ្ត និងឯកសារវប្បធម៌ជាច្រើនបានបង្ហាញថាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ ជាបញ្ហាមួយយ៉ាងសំខាន់របស់ជាតិសាសន៍នីមួយៗ ព្រោះប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់នេះ ជាដួងព្រលឹងរបស់ជាតិសាសន៍ និងប្រទេសនីមួយៗដែលមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនា ក៏ដូចជាទស្សនវិជ្ជាទូទៅ ពិតជាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ជាតិសាសន៍នីមួយៗ ហើយបញ្ហាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ដែលជាមត៌ករបស់ជនជាតិនីមួយៗ តែងតែមានការរៀបចំខុសៗគ្នាស្របតាមសម័យកាល និងការវិវត្តន៍នៃសេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងនយោបាយ ។
បញ្ហាពិធីកម្មរបស់អាចារ្យ ដែលជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់ នៅក្នុងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិខែ្មរ តាំងពីសម័យអតីតកាលដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ លុះមកដល់សម័យបច្ចុប្បន្ននេះនៅតែមានភាព មិនស្របគ្នានៅក្នុងពិធីកម្មនីមួយៗដែលយើងសងេ្កតឃើញថា ទោះបីជាក្នុងពិធីកម្មដូចគ្នា តែរបៀបក្នុងការរៀបចំពិធីនោះ មានភាពមិនស្របគ្នានៅឡើយ ។
នៅក្នុងប្រធានបទស្តីពីតួនាទី និងភារកិច្ចអាចារ្យនៅក្នុងសង្គមខែ្មរនេះយើងសងេ្កតឃើញថា អាចារ្យដែលជាអ្នកដឹកនាំកម្មវិធីនីមួយៗធើ្វទៅតាមគោលគំនិតរៀងៗខ្លួន និងតាមទម្លាប់តៗគ្នាតាមស្រុក ឬតំបន់នីមួយៗ ហើយពុំទាន់បានស៊ីជម្រៅស្របតាមខ្លឹមសារនៃពិធីកម្មដែលជាក្បួន ច្បាប់ ដែលបានបន្សល់ទុកនោះទេ ដែលជាហេតុបណ្តាលឲ្យ ការធ្វើពិធីកម្មរបស់អាចារ្យពុំទាន់មានលក្ខណៈឯកភាពគ្នា ហើយជាហេតុបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ទំនៀមទម្លាប់ល្អរបស់បុព្វបុរសយើងដែលបានថែរក្សាតាំងពីបុរាណកាលមក។ ដោយសងេ្កតឃើញបញ្ហាមិនឯកភាពគ្នានេះ យើងនឹងធើ្វការសិក្សារកឲ្យឃើញនូវរបៀបពីការធើ្វពិធីកម្មរបស់អាចារ្យ ដែលបានអនុវត្តន៍រាល់ទម្រង់នៃពិធីកម្ម នៅក្នុងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ខែ្មរ ឲ្យមានលក្ខណៈឯកភាពគ្នា ដើម្បីរក្សានូវមត៌កវប្បធម៌របស់ ដូនតាខ្មែរ ដែលបានបន្សល់ទុកនូវឯកសារសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយអនុវត្តន៍តាមស្រប ទៅនឹង ទស្សនៈរបស់ខ្មែរ ដែលជាជនជាតិប្រកាន់នូវក្បួនខ្នាតដ៏ល្អ តាំងពីសម័យបុរាណកាលមក។ យើងនឹងខិតខំសិក្សាប្រធានបទនេះ ឲ្យបានស៊ីជម្រៅស្របតាមកម្មវិស័យភាពនៃវិទ្យាសាស្រ្តជាពិសេស គឺស្របតាមគោលការណ៍ ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនា និងទស្សនៈនៃគំនិតខ្មែរដែលគោរពគោលការណ៍មូលដ្ឋាននៃវិទ្យាសាស្រ្ត ដើម្បីចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍ វប្បធម៌ និងអរិយធម៌ខ្មែរឲ្យបានរុងរឿង ។
១.២.ចំណោទបញ្ហា ឬគោលបំណងនៃការស្រាវជ្រាវ
តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ យើងអាចសង្កេតឃើញនូវក្បួនពិធីកម្មរបស់អាចារ្យសំរាប់បំពេញនូវភារកិច្ច និងតួនាទីដ៏ល្អ។ ទោះបីនៅក្នុងពិធីកម្មនីមួយៗ គេបានកំណត់វិធានកិច្ច ដែលអាចារ្យត្រូវអនុវត្តន៍តាម និយាមបវេណី ក៏គេនៅរកឃើញតួនាទីអាចារ្យ ដែលមានការអនុវត្តន៍តាមក្បួនច្បាប់ពុំត្រឹមត្រូវ ។
តើអាចារ្យត្រូវអនុវត្តយ៉ាងណាដើម្បីរក្សានូវនិយាមបវេណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបានល្អ?
គ្រប់ពិធីកម្មទាំងអស់ អាចារ្យតែងប្រារព្ធធ្វើឡើង ឲ្យមានរបៀបរាបរយតាមលំដាប់លំដោយ
នៃពិធីបុណ្យ ទោះបីពិធីកម្មពុទ្ធសាសនា ឬពិធីកម្មទំនៀមទម្លាប់ ក៏មានវិធានកិច្ចតាមនិយាមបវេណីច្បាស់លាស់ តែអាចារ្យនូវមានជំនឿមិនស្របគ្នា។ តើមានមធ្យោបាយយ៉ាងណា ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានវិបត្តិអាចារ្យក្នុងសង្គមខ្មែរ?
១.៣.គោលបំណង និងសារសំខាន់នៃការស្រាវជ្រាវ
ក្នុងការរៀបរៀងអត្ថបទសារណាក្រោមចំណងជើងថាតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់អាចារ្យតាម បែបប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ។ ហើយគោលបំណងនៃការរៀបចំសារណានេះឡើងគឺ៖
-ដើម្បីឲ្យលោកអាចារ្យមានឆន្ទៈមុះមុតក្នុងការរក្សាតម្លៃប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខែ្មរឲ្យ បានគង់វង្ស ស្ថិតស្ថេរ ត្រឹមត្រូវតាមក្បួនច្បាប់ ។
-ដើម្បីឲ្យលោកអាចារ្យអនុវត្តតាមតួនាទី និងភារកិច្ចក្នុងក្រមសីលធម៌របស់ខ្លួន ។
-ដើម្បីស្វែងរកលក្ខណៈសម្បតិ្តរបស់អាចារ្យតាមប្រភេទនីមួយៗ ជាមូលដ្ឋានក្នុងការជ្រើសរើសអាចារ្យ១។
-ដើម្បីចូលរួមចំណែកជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដែលបានយកចិត្តទុកដាក់ និងក្តីបារម្ភអំពី វិបតិ្តអាចារ្យ២។
-ដើម្បីចងក្រងទុកជាឯកសារនូវការងាររបស់អាចារ្យក្នុងប្រភេទនីមួយៗ ។
-ដើម្បីស្វែងរកវិធានកិច្ចតាមនិយាមបវេណី ក្នុងពិធីកម្មនីមួយៗរបស់អាចារ្យ ។
១.៤.វិធីសាស្រ្តនៃការស្រាវជ្រាវ
ក.ប្រភេទទិន្នន័យ : ចំពោះទិន្នន័យដែលយកមកវិភាគក្នុងអត្ថបទនេះមានពីរប្រភេទ គឺ ៖
ទិន្នន័យចម្បង ជាទិន្នន័យដែលទទួលបានតាមរយៈចុះទៅសម្ភាសន៍នៅតាមក្រសួងមន្ទីរ វត្តអារាម មួយចំនួនដូចជា៖
- គណៈកម្មការផ្នែកទំនៀមទម្លាប់
- អាចារ្យវត្ត
- ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ តាមភូមិស្រុក
ទិន្នន័យបន្ទាប់បន្សំ ជាទិន្នន័យដែលប្រមូលបានតាមរយៈឯកសារដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយស្រាប់ ដូចជាៈ
-ព្រះត្រៃបិដក, វិសុទ្ធិមគ្គ, មហាដិកា, ព្រឹត្តិប័ត្រ, អត្ថបទរបាយការណ៍មួយចំនួន ដែលពាក់
ព័ន្ធនឹងប្រធានបទ ។
ខ. ប្រភពទិន្នន័យ
-ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា
-បណ្ណាល័យពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ
-សិក្ខាសាលារាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា
-វត្តអារាម
-ឯកសាររបស់សាស្រ្តាចារ្យណែនាំ
១.៥. ទំហំ និងដែនកំណត់នៃការស្រាវជ្រាវ
ចំពោះការស្រាវជ្រាវនេះ ផ្តោតសំខាន់ទៅលើគោលការណ៍ទាំងឡាយ ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងតួនាទី និងភារកិច្ចរបស់អាចារ្យក្នុងពិធីកម្មផ្សេងៗ តាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខែ្មរដូចជា៖
-ទ្រឹស្តីផ្សេងៗដែលជាវិធានកិច្ចតាមនិយាមបវេណីរបស់អាចារ្យ
-ទ្រឹស្តីរបស់អ្នកប្រាជ្ញពីសម័យបុរាណ ដែលបានចែងទុកជាក្បួនច្បាប់ សំរាប់អាចារ្យ អនុ វត្តន៍ក្នុងសង្គមខ្មែរពីសម័យអតីតកាលរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ។
-បង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់នូវរបៀបនៃការធ្វើពិធីកម្ម នៅក្នុងទំនៀមទម្លាប់នីមួយៗឲ្យមាន លក្ខណៈឯកភាពស្របគ្នា ។
-បង្ហាញពីស្នាដៃដ៏ប៉ិនប្រសប់របស់ដូនតាយើង សំរាប់ឲ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយសិក្សាគោរពប្រតិបត្តិតាម ។
១.៦. រចនាសម្ព័ននៃការស្រាវជ្រាវ
ក្នុងការស្រាវជ្រាវសរសេរនូវសារណានេះ គឺត្រូវបានបែងចែកជាប្រាំជំពូកដូចខាងក្រោម៖
តួនាទី និងភារៈកិច្ច របស់អាចារ្យក្នុងពិធីកម្មតាមបែបប្រពៃណី និង ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ
ជំពូកទី១
សេចក្តីផ្តើម
១.១. លំនាំនៃការស្រាវជ្រាវ
១.២. ចំណោទបញ្ហាឬគោលបំណងនៃការស្រាវជ្រាវ
១.៣. គោលបំណង និងសារសំខាន់ការស្រាវជ្រាវ
១.៤. វិធីសាស្រ្តនៃការស្រាវជ្រាវ
១.៥. ទំហំនិងដែនកំណត់នៃការស្រាវជ្រាវ
១.៦. រចនាសម្ព័ននៃការស្រាវជ្រាវ
ជំពូកទី២
ទស្សនៈទូទៅស្តីពីតួនាទី និងភារកិច្ចអាចារ្យ
២.១. និយមន័យ
២.១.១.អាចារ្យក្នុងសង្គមខ្មែរ ២.១.២.អាចារ្យទូទៅ
២.២. ប្រវត្តិអាចារ្យក្នុងសង្គមខ្មែរ ២.២.១.អាចារ្យក្នុងសម័យមហានគរ ២.២.២.អាចារ្យក្នុងសម័យក្រោយអង្គរ ២.២.៣.អាចារ្យជាឃរាវាសនៅភូមិសិក្សានានា
២.៣. ការវិវត្តរបស់អាចារ្យ
២.៤.ប្រភេទ និងតួនាទីរបស់អាចារ្យ ២.៤.១.ប្រភេទអាចារ្យ
២.៤.២.តួនាទីរបស់អាចារ្យក្នុងពិធីបុណ្យ ២.៤.៣.តួនាទីរបស់អាចារ្យក្នុងពិធីក្រុងពាលី
ជំពូកទី៣
ពិធីកម្មរបស់អាចារ្យក្នុងសង្គមខ្មែរ
៣.១. ពិធីកម្មនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ៣.១.១.បុណ្យវិសាខបូជា ៣.១.២.បុណ្យមាឃបូជា ៣.១.៣.បុណ្យកឋិន ៣.១.៤.បុណ្យចូលព្រះវស្សា
៣.២. ពិធីកម្មនៅក្នុងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ៣.២.១.បុណ្យចូលឆ្នាំ ៣.២.២.បុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌ ៣.២.៣.ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
៣.២.៤.បុណ្យសព
ជំពូកទី៤
មត៌កវប្បធម៌របស់អាចារ្យនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ
៤.១. ចំណុចវិជ្ជមានរបស់អាចារ្យនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ
៤.១.១.លក្ខណៈសម្បត្តិរបស់អាចារ្យ ៤.១.២.គុណសម្បត្តិរបស់អាចារ្យ
៤.២. ចំណុចអវិជ្ជមានរបស់អាចារ្យ ៤.២.១.គុណវិបត្តិរបស់អាចារ្យ ៤.៣.ផលវិបាកនៃការវិវត្តរបស់អាចា្យ
ជំពូកទី៥
សេចក្តីសន្និដ្ឋាន និងអនុសាសន៍
៥.១. សេចក្តីសន្និដ្ឋាន
៥.២. អនុសាសន៍
No comments:
Post a Comment