បាតិមោក្ខសំវរសីល

បាតិមោក្ខសំវរសីល អនុសាសន៨ យ៉ាង ពាក្យប្រៀនប្រដៅចំពោះភិក្ខុ ដែលបានឧបសម្បទាថ្មីៗ ក្នុងពេលជាលំដាប់បន្ទាប់អំពីកម្មវាចាមក ដើម្បីឲ្យដឹងបណ្ដើរជាការបណ្ដោះ អាសន្ន ហៅថា អនុសាសនៈ មាន៨ យ៉ាងគឺ និស្ស័យ៤ អករណីយកិច្ច៤។ បច្ច័យជាគ្រឿងអាស្រ័យរបស់បព្វជិត ហៅថា និស្ស័យ មាន ៤យ៉ាងគឺ 

            ដើរបិណ្ឌបាត១

            ស្លៀកដណ្ដប់សំពត់បង្សុកូល១ 

            នៅអាស្រ័យ ក្រោមម្លប់ឈើ១ 

            ឆាន់ថ្នាំត្រាំដោយទឹកមូត្រ១។ 

 កិច្ចដែលបព្វជិតមិនត្រូវធ្វើហៅថា អករណីយកិច្ច មាន៤ យ៉ាងគឺ៖ 

        - សេពមេថុន១ 

        - លួចទ្រពទ្យគេ១ 

        - សំលាប់សត្វ១ 

        - ពោលអួតគុណវិសេស ដែលមិនមានក្នុងខ្លួន១។

 ត្រៃសិក្ខា គុណជាតិដែលបព្វជិតត្រូវសិក្សាហៅថា សិក្ខា មាន ៣យ៉ាងគឺ សីល១ សមាធិ១ បញ្ញា១។

         ១ - ការសង្រួមកាយ វាចាដោយប្រពៃហៅថា សីល។ 

         ២ - ការរក្សាចិត្ដឲ្យស្ងប់រំងាប់ហៅថា សមាធិ។ 

         ៣ -ការដឹងច្បាស់ក្នុងកងសង្ខារហៅថា បញ្ញា។

     អាបត្ដិ ទោសដែលកើតឡើងព្រោះសេចក្ដីល្មើសវិន័យបញ្ញាត្ដិ ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ហាមហៅថា អាបត្ដិ អាបត្ដិនោះពោលដោយឈ្មោះ មាន៧យ៉ាងគឺ៖ 

    -  បារាជិក បើភិក្ខុត្រូវហើយត្រូវដាច់ចាកភិក្ខុភាវៈ។ 

    - សង្ឃាទិសេស បើភិក្ខុហើយត្រូវចូលបរិវាសកម្ម ទើបរួចចាកអាបត្ដិបាន។ 

    - ថុល្លច្ច័យ អាបត្ដិទាំង ៥យ៉ាងតទៅនេះ បើភិក្ខុត្រូវហើយត្រូវសំដែងចំពោះមុខសង្ឃ ឬគណៈ ឬបុគ្គល ទើបរួចចាកទោសបាន។ 

    - បាចិត្ដិយបាដិទេសនិយ ទុក្កដ ទុព្ភាសិត អាបត្ដាបជ្ជនាការ អាការដែលភិក្ខុ នឹង ត្រូវអាបត្ដិទាំងនោះមាន ៦យ៉ាងគឺ៖

             ១ - អលជ្ជិតា ត្រូវដោយមិនខ្មាស់។

             ២ - អញ្ញាណតា ត្រូវដោយមិនស្គាល់អាបត្ដិ។

             ៣ - កុក្កុច្ចប្បកតត្ដា ត្រូវដោយសង្ស័យ ហើយចេះតែធ្វើ។ 

             ៤ - អកប្បរិយ កប្បិយសញ្ញិតា ត្រូវដោយសំគាល់ថា មិនគួរក្នុងរបស់ដែលគួរ។

             ៥ - កប្បយេ អកប្បិយសញ្ញិតា ត្រូវដោយសំគាល់ថា គួរក្នុងរបស់ដែលមិនគួរ។

             ៦ - សតិសម្មោសា ត្រូវដោយភ្លេចស្មារតី។ 

     សិក្ខាបទ វិន័យបញ្ញាត្ដិ ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ហាម លើកឡើងជាប្រការ ឬ ជាមាត្រាមួយៗ ដែលហៅថាសិក្ខាបទនោះ មានក្នុងបាតិមោក្ខខ្លះ មិនមានក្នុងបាតិមោក្ខខ្លះ។ សិក្ខាបទដែលមានក្នុងបាតិមោក្ខនោះគឺ៖ បារាជិក៤ សង្ឃាទិសេស១៣ អនិយត២ និស្សគ្គិយបាចិត្ដិយ៣០ សុទ្ឋិកបាចិត្ដិយ៤ សេគ្គិយវត្គ ៧៥ រួមជា ២២០ រាប់ទាំងអធិករណសមថ ៧ផ្សំផង ជា ២២៧។